Zó ziet een geheim agent eruit volgens de regisseur van spionagereeks ‘Deep State’

‘De wereld is naar de kloten, maar het levert wel goeie tv op’, aldus Matthew Parkhill, die er zijn voordeel mee doet in de nieuwe spionagereeks Deep State.

‘Deep state’: het moet – op fake news na – de term zijn waar Donald Trump het liefst mee jongleert. Volgens de potus is de deep state een schaduwrijke kliek die zijn presidentschap probeert te ondermijnen, gerund door geheim agenten, corrupte ambtenaren én Democraten.

Maar met Trump heeft deze gelijknamige spionageserie, de eerste originele serie van Fox Europa en Afrika, weinig te maken, zegt de Britse scenarist en showrunner Matthew Parkhill. ‘Iedereen associeert de term tegenwoordig met de VS, maar hij werd voor het eerst gebruikt in Turkije, bij een moordpoging op een politicus in de jaren negentig. ‘Deep state’ staat voor het idee dat er machten aan het werk zijn die mee het buitenlandse beleid bepalen, van inlichtingendiensten tot grote bedrijven, ongeacht wie er verkozen is of welke regering de lakens uitdeelt.’

Het achtdelige Deep State is een soort gespierde versie van Homeland en The Night Manager die geen spionagecliché uit de weg gaat. Centraal in het wat ingewikkelde verhaal staat Max Easton (vertolkt door Britse kaalkop Mark Strong, zie kader), een geheim agent voor The Section, een organisatie die opereert tussen de CIA en MI6. Tien jaar geleden, na een opdracht die nog altijd aan zijn geweten knaagt, besloot hij te gaan rentenieren in de Pyreneeën, met zijn nieuwe vrouw Anna (de Vlaamse actrice Lyne Renée) en twee nieuwe kinderen. Dat gelukzalige leventje wordt flink verstoord wanneer hij onverwacht telefoon krijgt van zijn voormalige opdrachtgever. Harry (Joe Dempsie, bekend als Gendry uit Game of Thrones), zijn zoon uit een vorige relatie, blijkt ook voor The Section te werken maar is na een mislukte operatie in Teheran – Harry moest er enkele nucleaire wetenschappers uitschakelen – vermoord. Aan Max om, dik tegen zijn goesting, de rotzooi op te kuisen, maar daarbij raakt hij verstrikt in een complot dat in de hoogste bedrijfsregionen lijkt te wortelen.

Oorspronkelijk zou de reeks The Nine heten. Waarom heb je toch Trumps troetelterm gekozen?

Matthew Parkhill: Het was aanvankelijk meer een rechttoe-rechtaanspionagethriller, over een ex-MI6-agent die aan zijn verleden ontsnapt. Met de nieuwe titel Deep State namen de mogelijkheden toe: plots konden we wél een reeks maken waarin alle crazy shit die in de wereld gebeurt vervat zit. De wereld is naar de kloten. Dat suckt. Maar… het levert wel goede tv op. We kregen trouwens het groene licht om de reeks te maken tijdens de nacht van de Amerikaanse presidentsverkiezingen – ik herinner me nog hoe ik me verslikte in mijn ontbijtgranen.

Je bent jaren op stap geweest met voormalige agenten van het FBI en MI6. Het resultaat van al die research is fictie met één been stevig in de realiteit.

Parkhill: Ik hou van verhalen die geworteld zijn in de realiteit, zoals Syriana, een van mijn favoriete films. Ooit ben ik op een artikel gebotst over een Texaanse firma die zo’n 39,5 miljard dollar binnenrijfde tijdens de oorlog in Irak (hij bedoelt allicht het logistieke KBR, een voormalig onderdeel van het omstreden Halliburton, nvdr.). Dat was ironisch genoeg géén wapenhandelaar, maar een bedrijf dat onder meer handdoeken en sokken maakte voor het leger! Dat zette mij aan het denken. Hoe kunnen zo’n bedrijven winst blijven maken uit chaos? Cash from chaos, het beroemde motto van Sex Pistols-manager Malcolm McLaren. Dat is, samen met de nucleaire deal met Iran, de politieke achtergrond van de serie geworden. En er is meer: ik hoorde zo ook van een bedrijf dat 25 miljoen dollar spendeerde aan een fitnessfaciliteit voor een Amerikaanse basis in Afrika. That’s some fucking fitness! Hoe meer je zulke dingen ontdekt, hoe meer je beseft dat je dergelijke rotzooi gewoon niet kunt verzinnen.

Goed om zelf flink paranoïde van te worden.

Parkhill: Ik ben geen complotdeskundige, hoewel al mijn scenario’s over samenzweringen gaan. Het hele privacygedoe, de affaire-Snowden… Shock! Horror! Maar ik sta er eigenlijk niet van te kijken. Waarom denk je dat Google Search bestaat? Om data te oogsten, natuurlijk. Een tijdje geleden heb ik gepraat met een voormalige FBI-agent, voor een andere misdaadserie. Die lui gaan een kamer binnen, nemen foto’s, draaien een lamp los, vervangen de lamp door een lamp waar een microfoontje in zit en draaien die er weer in. Simpel. Als ze willen, kunnen ze de camera van je smartphone of laptop aanzetten zonder dat je er erg in hebt. Zelfs als de batterij leeg is, kunnen ze de microfoon vanop afstand inschakelen. Bij deze: dag moeder, ik weet dat je me hoort!

Heb je deze serie gemaakt om je mening over issues als privacy en bedrijfscorruptie te ventileren?

Parkhill: Helemaal niet. David Chase, showrunner van The Sopranos – een van mijn lievelingsseries – had in zijn writers room een bordje waarop stond: ‘It’s entertainment, stupid!’ Het is mijn job om mensen te entertainen. Wil ik dat het ergens over gaat? Zeker. Wil ik de kijker doen nadenken? Absoluut. Ik zou nooit een romantische komedie kunnen schrijven. Ik wil dingen schrijven die over de wereld van vandaag gaan. Maar is het daarom een belerende of patriottische serie? No fucking way! Als het de mensen niet bij het nekvel grijpt, dan werkt het niet. Als je denkt: dit gaat ergens over, maar fuck man, wat is dit saai, dan is er iets fout.

Zijn er clichés over spionnen die je nog graag de wereld uit zou helpen?

Parkhill: Toen ik een voormalige MI6-agent ben gaan interviewen, liep ik hem aanvankelijk straal voorbij. Hij leek op Rick Astley! Ergens ook logisch: je stuurt geen geheim agent het veld in als die eruitziet als Daniel Craig. Alle lof voor Daniel Craig, maar hij is een verbluffend mooie man. Dat zou te hard opvallen in het straatbeeld.

In een flasback in de eerste aflevering duikt Harry al meteen tussen de lakens met een Arabische collega-spion. Ook uit het leven gegrepen?

Parkhill: Spionnen neuken als konijnen! Weet ik uit goede bron. Ze hebben een verschrikkelijk eenzame job. De druk, de angst, de horror die ermee gepaard gaat: een mens moet zich in zulke situaties lévend kunnen voelen. En seks is daar perfect voor. Levensbevestigende seks, noemen ze dat dan. Amen to that! (lacht)

Het concept van Deep State smeekt om een nieuwe samenzwering in elk seizoen. Eentje over de Amerikaanse verkiezingen, eentje over Rusland, eentje over het Midden-Oosten: hoe ziet de toekomst van de reeks eruit?

Parkhill: Het plan is om nog vijf seizoenen door te gaan, áls we geluk hebben. De uitdaging zal zijn om telkens een ander aspect van de deep state te belichten. De politieke arena van seizoen één is de nucleaire deal met Iran. Als er een tweede seizoen komt, en als we dan allemaal nog leven, wil ik met iets komen dat binnen anderhalf jaar nog relevant is. Dat is waarom het waarschijnlijk geen Russische insteek zal zijn. Don’t get me wrong, ik vind de Russen fascinerend, maar ik weet dat er binnen afzienbare tijd een heleboel films en series gemaakt zullen worden over Rusland. Tegen dat wij erover kunnen draaien, is dat oud nieuws.