Tine Hens

”Down the Road’ is zo’n programma waarvan je weet: dit kan enkel op de openbare omroep’

Tine Hens Journaliste voor Knack

In het Eén-programma Down the Road stopt Dieter Coppens zes twintigers en dertigers met het downsyndroom in een donkerroos, blauw en wit gestreept minibusje, tuft hij veertien dagen lang met hen door Europa én laat hij hen in hun eigen unieke en schone waardigheid, schrijft Knack Focus’ tv-criticus Tine Hens.

‘Kevin, Kevin.’ Paniekerig blikte Dieter Coppens naar de mensencoach aan de kant van het water. Ze haalde de schouders op, nee, zij wist het ook even niet. Daar zat Dieter dan, op een vlot met vijf mensen met het syndroom van Down, waarvan er net een, de zwaarste en oudste van de bende, zich had uitgestrekt op de ton waarop hij moest zitten en nu niet meer bewoog. ‘Kevin, toe’, fluisterde Dieter. Kevin opende de ogen, lachte breed en zei: ‘Nu waart ge geschrokken, hè.’ En recht in de camera, alsof hij jaren acteerlessen achter de rug had, herhaalde hij: ‘Ik hou ervan grapjes te maken.’

Er zijn programma’s die de bestaansreden van de openbare omroep zo onomstotelijk aantonen dat je bereid bent om ondingen als Buurman, wat doet u nu? of We’re Going to Ibiza met een waas van amnesie te omhullen. Down the Road is zo’n programma waarvan je weet: dit kan enkel op de openbare omroep, enkel een tv-zender die enigszins verplicht is maatschappelijk relevante documentaires en reportages te maken waagt zich hieraan.

Want doe het maar eens: zes twintigers en dertigers met het downsyndroom in een donkerroos, blauw en wit gestreept minibusje laden, veertien dagen lang met hen door Europa tuffen, hen over kloven jagen, een vlot laten bouwen of aan een touw doen bungelen en hen daarbij vooral in hun eigen unieke en schone waardigheid laten.

In een film kun je dat al eens tegenkomen. Meestal zijn die mensen die we nogal ongemakkelijk mensen met een handicap noemen dan op zoek naar seks. Of liefde. Of iets om de eenzaamheid van het anders-zijn mee weg te knuffelen.

Er zijn programma’s die de bestaansreden van de openbare omroep zo onomstotelijk aantonen dat je bereid bent ondingen als u003cemu003eBuurman, wat doet u nu?u003c/emu003e met een waas van amnesie te omhullen.

In Down the Road is dat niet helemaal anders. De 33-jarige Kevin is klaar en duidelijk over het waarom van zijn deelname aan deze reis. Hij hoopt een lief te vinden. Anderen doen het om eindelijk iets ‘zonder ouders’ te doen, omdat ze het haar van reisleider Dieter Coppens zo grappig vinden of om aan de rest van de samenleving te tonen wat het betekent om ‘een mens zoals ik, wij te zijn’.

Dat laatste lijkt het makkelijkste. Rechter voor de raap dan een persoon met down kom je ze waarschijnlijk niet tegen. Alle zes hebben ze het hart op de tong. Voor, naast of achter de camera: ze zijn wie ze zijn, zeggen wat ze denken en zijn niet van plan zich ook maar enigszins anders voor te doen.

Voor iedereen die koketteert met het idee dat jezelf zijn het allerbelangrijkste is: ga in de leer bij een ‘mongool’. Zij weten wat het betekent. Misschien omdat ze niet anders kunnen. Maar dat kun je moeilijk een gebrek noemen.

Ik geef het toe. Ik had mijn twijfels bij dit programma. Hoe zorg je ervoor dat je de zes mensen die je mee op reis neemt niet betuttelt, niet te kijk zet of zo openlijk toont dat de grens tussen begrip opwekken en georganiseerd gluren vervaagt? Want ja, een Kevin of Lisa of Hannah mag dan al onbekommerd door de dag fladderen, dat betekent niet dat alles wat ze zeggen, doen of tonen voor ons zichtbaar moet zijn.

Als maker moet je stevig in je schoenen staan om te weten wanneer je een camera op iemands neus duwt en wanneer niet. Het was mooi om te zien hoe die camera zich voorzichtig terugtrok toen Kevin en Hannah op de camping in Vere samen op een matras in de tent zaten. Kevin legde nog uit hoe de vlinders van zijn tenen naar zijn buik fladderden, maar daarna was wat er gebeurde – of vooral niet – niet langer onze zaak. Naast de zes reisgenoten die ongewild en onbedoeld uitmunten in authenticiteit, is dat een deel van de schoonheid van dit programma. Tonen zonder te wijzen en mensen vooral omarmen in wie ze zijn.

Down the Road is elke woensdag om 20.40 uur te zien op Eén.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content