Dalilla Hermans blikt terug op Black Panther: ‘Met dit soort films kun je nooit helemaal goed doen’

Tijdens de laatste twee weken van het jaar blikt Knack Focus elke werkdag terug op een popcultureel fenomeen met impact, samen met een fan, getuige of kenner. Vandaag: journalist Dalilla Hermans over filmfenomeen Black Panther.

De feiten

Op 14 februari 2018 komt in België Black Panther in de zalen. De film over de eerste zwarte superheld in de Amerikaanse mainstreamstrip is dan al twee weken uit in de VS en heeft er het vijfde beste openingsweekend ooit achter de rug. Nooit eerder nam een film die geen sequel was zo’n goede start in de box office.

Bijna de hele cast van Black Panther, waarvoor het idee al in 1992 werd gelanceerd door Wesley Snipes, is zwart, op Martin Freeman en Andy Serkis na. Ryan Coogler (Creed) zit in de regisseursstoel, Chadwick Boseman herneemt de rol van Black Panther en Oscarwinnares Lupita Nyong’o speelt de vrouwelijke hoofdrol. Voor de soundtrack roept Kendrick Lamar – wie anders? – een imposante groep artiesten bij elkaar, van Vince Staples over Jorja Smith tot James Blake.

Uiteindelijk zal Black Panther wereldwijd 1,34 miljard dollar (1,17 miljard euro) opbrengen. In de VS wordt het de meest succesvolle film van het jaar, met de rest van de planeet erbij wordt hij enkel (zwaar) overtroefd door Avengers: Infinity War – waar Black Panther in opduikt. Op Rotten Tomatoes, de site die filmrecensies en publieksreacties bundelt, scoort de film 97 procent.

Een indrukwekkend parcours, maar de film krijgt ook veel kritiek, al weken voor de release. Afrika zou ook in Black Panther te veel een Amerikaans idee zijn, bedacht door Afro-Amerikanen uit de diaspora. Onder meer de fictieve naam van het rijk waarin Black Panther zich afspeelt, Wakanda, kan niet overal op bijval rekenen.

‘Wat Black Panther met andere zwarte film- en televisieproducties gemeen heeft, is dat het een westers, Amerikaans verhaal is. Zwart, maar westers’, vatten de zwarte journalisten Heleen Debeuckelaere en Christelle Munganyende het samen in Knack Focus. ‘Ook hier zoeken we ‘Afrikaans geïnspireerde’ outfits om naar de première van Black Panther te gaan met behulp van Hollywoodsterren als Eddie Murphy. Dat is niet de fout van de Afrikaanse diaspora in Amerika en de Caraïben, die eeuwen geleden van het continent van hun voorouders weggevoerd werden, maar als we een zwarte identiteit willen heropbouwen, moeten we elkaar daar wel op mogen aanspreken.’

De getuigen

Ook schrijfster en journaliste Dalilla Hermans werd in aanloop naar de release van Black Panther vaak gehoord in de media. Ze is naar eigen zeggen ‘niet zo’n heel grote filmfreak’, maar woonde wel de feestelijke première in de Brusselse Bozar bij. ‘Daar zag ik de film voor de eerste keer, in een zaal die voor negentig procent gevuld was met zwarten in traditionele kledij. Elk grapje resoneerde daar enorm, het was zo spectaculair. Toen ik Black Panther achteraf nog eens thuis bekeek, vond ik hem al minder indrukwekkend.’

Volgens Hermans heeft regisseur Ryan Coogler zijn job uitstekend gedaan. ‘Ik heb een documentaire gezien over de kostumering, en je voelt dat dat juist zit. Ook over de accenten waarmee de personages spreken, is goed nagedacht. Maar ik vrees dat je met dit soort films nooit helemaal goed kunt doen.’

‘Samen met Crazy Rich Asians heeft Black Panther dit jaar getoond dat er ook voor films met een hoofdzakelijk niet-witte cast een grote markt is. Met zulke precedenten wordt het voor nieuw talent gemakkelijker om een productiemaatschappij te overtuigen: het is niet omdat het publiek dat je kent het niet per se wil zien, dat er geen nieuwe kijkers mee vallen te lokken.’

‘Ik merk ook dat Netflix heel hard inzet op diversiteit, met reeksen als Dear White People en Atlanta. Die reeksen krijgen mooie budgetten én pakken bovendien prijzen. Ondertussen werkt Ryan Coogler zelf aan een vervolg op Black Panther. Benieuwd wat dat wordt.’

De toekomst

Black Panther 2 dus, maar daar is nauwelijks iets van geweten. Wat wel zeker is, is dat Coogler, die erom bekend staat de comics niet blindelings te volgen, alle kanten uit kan. Na de slachtpartij in The Avengers: Infinity War is het ook nog maar de vraag wat voortaan de plaats van Black Panther is in het Marvel Cinematic Universe. Chadwick Boseman mag zich wel opmaken voor een nieuwe Avengersfilm, die volgend jaar uitkomt.

Intussen draait de eerste Black Panther volop mee in het Hollywood-prijzencircus. Ondertussen staat de teller op drie nominaties voor de Golden Globes en acht voor de Grammy Awards, en dan moeten de lijstjes met Oscargenomineerden nog binnenrollen.