De terugkeer van het gesproken dagblad: waarom kranten en zenders hun eigen podcast willen

© Getty Images/iStockphoto

Kranten en tv-zenders experimenteren massaal met podcasts. Online radio spreekt dan ook een nieuw publiek aan en biedt vaak een nieuwe uitdaging aan de journalist. Maar laten genoeg luisteraars zich verleiden om de podcast rendabel te maken?

Een dagelijkse audio-opname van een kwartier met een persoonlijke begroeting, een weerpraatje en drie integraal voorgelezen artikelen. Met die nieuwigheid kwam de Nederlandse digitale artikelenkiosk Blendle donderdag op te proppen. ‘Blendle Audio is onderdeel van een breed waarneembare trend in de journalistiek’, stond er in het bijhorende persbericht.

En dat klopt: steeds meer kranten, tijdschriften en andere nieuwsmedia experimenteren met online radio-uitzendingen. Het lichtend voorbeeld is The Daily, een podcast van The New York Times die de luisteraar elke ochtend in twintig minuten wil bijpraten over het nieuws van de dag.

In België breidde De Morgen al enkele dossiers uit met een aparte podcast. Concurrent De Standaard maakte van de technologiepodcast Bits en atomen dan weer haar voornemen voor het nieuwe jaar. VTM Nieuws goot dan weer zijn jaaroverzicht in vier audio-opnames en liet ook anker Freek Braeckman experimenteren bij het genre.

Gefrustreerd

‘Er zijn duizenden mensen die nooit naar de site van u003cemu003eThe New York Timesu003c/emu003e surfen en ook de krant niet kopen, maar enkel met het merk in contact komen via u003cemu003eThe Dailyu003c/emu003e.’

Thomas Smolders, podcastrecensent bij u003cemu003eDe Morgenu003c/emu003e

Podcasting is geen nieuw fenomeen. Het idee om radio-uitzendingen te maken die enkel via het internet te beluisteren zijn, kwam op rond 2004, vlak na de lancering van de iPod en iTunes. Zo kun je veel klassieke radioprogramma’s al een paar jaar beluisteren als podcast. Wat nu interessant is, is dat nieuwsmerken de laatste tijd meer inzetten op eigen content in plaats van de digitalisering van radioshows.

Dat biedt vaak een meerwaarde, vindt Ward Bogaert, radiomaker bij Radio 1 en samen met Filip Heymans de geestelijke vader van Iemand. In die podcast, te beluisteren via de site van Radio 1, diepen de twee elke aflevering het bijzondere levensverhaal van iemand uit. ‘We zijn al jaren op de baan voor reportages en zijn weleens gefrustreerd dat we een stukje van drie minuten moeten maken, terwijl er volgens ons vaak meer in zit. Voor ons is Iemand het ideale medium voor een lang verhaal.’

Zelfs stevige onderzoeksjournalistiek vindt steeds meer zijn uitweg in een podcastserie. ‘Vervolgverhalen, waarin een onderzoeksjournalist stapsgewijs het mysterie ontrafelt voor zijn luisteraars, zijn heel populair’, zegt Thomas Smolders, die in De Morgen podcasts recenseert. ‘Het bekendste voorbeeld is Serial, dat binnenkort al aan zijn derde seizoen toe is.’

Minder van alles

Podcasts bieden dus nieuwe mogelijkheden voor journalisten. Maar heeft de nieuwsconsument er ook wat aan? Ja, zegt professor journalistiek en nieuwe media Michaël Opgenhaffen (KU Leuven). ‘De meerwaarde van podcasts is paradoxaal genoeg dat ze net minder van alles zijn. Geen overdaad aan auditieve en visuele prikkels die tegelijk op je afkomen, maar een rustig medium, met alleen rustige muziek en pratende stemmen, die dan ook nog eens één verhaal vertellen of één thema bespreken.’

Mensen willen weer de tijd nemen om nieuws te consumeren, stelt Opgenhaffen vast, en podcasts kunnen daarin helpen. ‘Veel mensen luisteren vooral op momenten dat video’s bekijken of teksten lezen moeilijk gaat, zoals tijdens het wandelen, joggen of koken.’

Smolders bevestigt dat en haalt The Daily aan als voorbeeld. ‘Duizenden mensen surfen nooit naar de site van The New York Times en kopen ook de krant niet, maar komen enkel met het merk in contact via The Daily. En dat op een laagdrempelige manier, waarbij de gebruiker zijn handen kan vrijhouden.’

‘In absolute aantallen blijft de Vlaamse nieuwspodcast een klein fenomeen.’

Michau0026#xEB;l Opgenhaffen, professor journalistiek en nieuwe media (KU Leuven)

Niet vertrouwd met Soundcloud

Lacht de toekomst de journalist-podcaster daarom toe? Niet helemaal, zeker niet in Vlaanderen, waar het publiek eerder klein is. Twee dagen na het verschijnen van zijn podcast over sociale media verzamelde VRT NWS-journalist Tim Verheyden een kleine 5000 clicks op Soundcloud. Freek Braeckman haalt er ongeveer 1600 met zijn verhaal REK.

Ook Iemand is, hoe spijtig Bogaert het ook vind, een nicheproduct. ‘Maar het groeit wel en we bereiken het publiek dat we normaal niet bereiken bij Radio 1’, nuanceert hij. ‘We lijken gemakkelijker millennials te bereiken, maar ook het oudere Radio 1-publiek springt stilaan op de kar. Het is opvallend hoeveel mensen de afleveringen echt nog beluisteren via de site en niet via de app.’

Opgenhaffen is sceptisch. ‘In absolute aantallen blijft de Vlaamse nieuwspodcast een klein fenomeen. Vraag maar eens binnen je familie wie er regelmatig naar een podcast luistert. Vaak zijn dat mensen die bezig zijn met journalistiek, nieuwe media of innovatie. Sowieso beperkt elke podcast zich tot een niche, omdat die maar één onderwerp behandelt, en geen brede waaier zoals bijvoorbeeld een tv-journaal’, analyseert hij.

‘Daarnaast is luisteren naar podcasts voor de oudere generatie moeilijker dan het lijkt. Neem nu een site als Soundcloud: we onderschatten het aantal mensen dat daar totaal niet mee vertrouwd is.’

Volgens de sociale wetenschapper zijn veel experimenten van nieuwsmedia met nieuwe vormen van storytelling, en dus ook met podcasts, eenzelfde lot beschoren. ‘Een nieuwe hype komt op, iedereen speelt erop in en zo’n experiment lokt dan 5.000 tot 10.000 surfers. Dat is misschien niet genoeg om er definitief mee te stoppen, maar ook niet genoeg om er volop op in te zetten en eraan te verdienen.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content