‘Ik moet het leven dat ik heb omhelzen’, benadrukt Koen de Sutter als Michel de Montaigne

© Viktor Van Wynendaele
Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Koen de Sutter viel voor het idee van UGent-professor en literatuurwetenschappen Alexander Roose om een monoloog over en als de Franse schrijver en filosoof Michel de Montaigne (1533 – 1592) te spelen. In onderbroek, met een bok op de scène, een perpetuum mobile boven de scène en een immens canvas over die scène maakt hij van haast elk woord een levensles.

The Play = Montaigne

Gezelschap = Koen de Sutter

In een zin = De zorgvuldigheid waarmee aan de tekst, het spel, de scenografie en het monteren van dit alles geschaafd is, maakt dit tot een stuk dat alleen al in zijn compositie een boodschap uitdraagt van zorgzaamheid voor alles en iedereen, te beginnen bij jezelf. Maar wat jammer dat het stuk soms taai wordt door te veel filosofische feiten te verweven tussen de oprechte, warmhartige woorden vol broodnodige levenswijsheid.

Hoogtepunt = Cesar De Sutter omhelst zijn vader figuurlijk met een jankende solo van zijn elektrische gitaar, intussen hangt die vader als Montaigne zorgeloos te bengelen aan een bok en te mijmeren over zijn reizen naar Italië. Vader en zoon, beiden bezig met te doen wat ze het liefste doen: het leven vol genot beleven, zonder schaamte, zonder protserigheid en altijd opnieuw proberen om het beste van zichzelf te geven (ook al lukt dat niet altijd). Montaignes levenswijsheid op z’n mooist verbeeld.

Quote = ‘Er is niets ergs meer in het leven voor wie inziet dat het niet erg is het leven te verliezen.’

Meer info: www.koendesuttermontaigne.be

‘Alwéér toneel over een filosoof’, we horen het u denken. Jazeker, theatermakers zijn de laatste tijd nogal in de ban van filosofen. (We denken aan Stefaan Van Brabandt of aan Compagnie De Koe.) Dat heeft ongetwijfeld te maken met de toestand waarin de wereld zich bevindt. Theatermakers zijn geboren pedagogen, dus ze grijpen elke kans om hun publiek (her)op te voeden. Gelukkig is willen (her)opvoeden geen synoniem voor saai theater maken.

Bijna twee uur lang staat De Sutter op het toneel. Niets in de handen, noch in de zakken. Wél binnen handbereik: zijn zoon en gitarist Cesar De Sutter, Sofie Mullers perpetuum mobile waaraan koperen gezichtjes bengelen (alsof het de personages uit Montaignes levensverhaal zijn) én een scène die bedekt is met canvasdoeken. Want hier wordt een (zelf)portret gemaakt van het leven en het denken van de Montaigne. De Franse auteur vanEssais (1580) was een bescheiden, minzaam man die genoot van het verwoorden van en twijfelen over zijn ideeën maar tegelijkertijd benadrukte dat die ideeën over het leven niet meer dan persoonlijke observaties waren, ‘kak van een oude mens’. En hoe smeer je die kak begerenswaardig over de scène? Met spel dat even sensueel kronkelt als de muziek van de zoon. En na het te stugge want te vol woorden en feiten gestampte begin van de solo, breekt De Sutter los. Hij bespringt Montaignes denkbeelden zoals een turnkampioen zijn bok, hij balanceert op de liefde, de ledigheid en de lichtheid en vindt evenwicht op reis, al bengelend aan de bok. Hij beleeft de denkbeelden eerder dan ze echt gedetailleerd uit de doeken te doen. Per fase of idee, verandert hij zijn kostuum of raakt even een ander atribuut aan (een touw, een beeldje van Mullers sculptuur). De liefde voor boeken, voor stilte, voor reizen, voor rustig het leven leven spat van de scène. Toch blijven er momenten waarop De Sutter worstelt met de Rooses rijke en vlotgeschreven tekst. Soms is de tekst té rijk en blijft hij als leestekst maar niet als speeltekst overeind. Vooral wanneer Montaigne ellenlange opsommingen of te veel voorbeelden bij een idee geeft. Te veel om te onthouden én te spelen. Het kenmerkt de persoon Montaigne maar het fnuikt het ritme van het spel. Gelukkig is er dan de muziek om het ritme te redden en nieuw leven in te blazen.

Gitarist Cesar De Sutter staat met de typische coolness van een jonge muzikant op de scène. Zijn nepbontjas geeft hem een sensuele, haast vrouwelijke uitstraling. Zo vormt hij het perfecte tegenwicht van zijn vader. Hij begeleidt zijn vader die als Montaigne over de scène stampt, sleept en danst. Aanvankelijk is de afwisseling heel strak, haast stroef. Hoe meer hij met zijn muziek in de vertelling inbreekt, hoe veerkrachtiger die vertelling wordt. De Sutters woorden raken meer, dankzij de muziek van die jongere De Sutter. In het ritme zijn vader en zoons elkaars gelijken en verwanten. In de blikken naar elkaar, onderscheiden ze zich van mekaar. De Sutter kijkt bezorgd en soms argwanend. De knaap kijkt altijd cool en strak terug. Zonder de vertwijfeling die de blik van zijn vader reeds veroverde, een accidentje van het leven waaraan niemand ontsnapt. Zelfs Michel de Montaigne De Sutter niet.

De zorgvuldigheid waarmee aan de tekst, het spel, de scenografie en het monteren van dit alles geschaafd is, maakt dit tot een stuk dat alleen al in zijn compositie een boodschap uitdraagt van zorgzaamheid voor alles en iedereen, te beginnen bij jezelf. Maar wat jammer dat het stuk soms taai wordt door te veel filosofische feiten te verweven tussen de oprechte, warmhartige woorden vol broodnodige levenswijsheid.

Els Van Steenberghe

Smaakmaker:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content