De Maan klungelt in ‘Futur Simple’

Regisseur en artistiek leider van figurentheater Beeldsmederij De Maan Stef De Paepe verloor zijn hart aan Afrika en wilde een voorstelling maken over de schrijnende toekomstperspectieven van Afrikaanse jongeren, ginder én hier. Dat uit zulk een nobel streven zulk een wankel stuk als Futur Simple kan ontstaan, is haast een verdienste…

‘Ai, dit is niet echt professioneel’, grinnikt een van de acteurs beschaamd. Hij stopt zijn rinkelende telefoon in zijn broekzak en tracht zijn monoloog te redden. Voilà, mocht u willen weten wanneer er stoom uit onze oren kwam van woede. Toen dus. Dit stuk heeft alles in huis om bejubeld te worden maar we krijgen enkel wat gekreun uit onze strot. Een een verdwaalde vloek. Dat ook.

Verdomme toch, we hadden zo graag de loftrompet over Futur Simple gestoken. Omdat regisseur Stef De Paepe een integer kunstenaar én artistiek leider is die zijn huis terug op de kaart én in de stad Mechelen plaatste. Omdat hij speciaal voor deze voorstelling naar Congo reisde om er – in navolging van Koen Vidal en Stephan Vanfleteren voor hun boek Futur Simple (2010) – te praten met jongeren, vroedvrouwen en (gebroken) vaders over de (onzekere) toekomst van hun land. Omdat hij vier acteurs met Afrikaanse roots én elk een ferme rugzak talent verzamelde. Omdat hij samenwerkte met een van de de beste poppenmakers van ons land. Helaas.

De voorstelling begint veelbelovend. Abigail Abraham zit achter een synthesizer te shaken op Afrikaanse beats. Aminata Demba maakt een tekening op de rug van Gorges Ocloo en Eric Kabongo kijkt gretig de zaal in. De scène is kaal maar warm verlicht door een bundel staande spots rechts vooraan op het toneel en door een achterwand die bestaat uit een verticale strook spots plus, ernaast, een wit gordijn waarop geprojecteerd kan worden en een wit touwtjesgordijn waarachter nog een podium schuilt. ‘Welkom op dit benefiet!’, roept Demba het publiek vriendelijk toe. Ocloo gooit er als DJ-van-dienst de nodige beats en tunes tegenaan en het spektakel vol dans, zang en getuigenissen kan beginnen. Het spektakel én het opstapelen van de gênante ‘fouten’. Die fouten (zoals de rinkelende GSM tijdens de slotmonoloog) blijken deels geregisseerd maar we begrijpen niet goed waarom. Is het de bedoeling van De Paepe om in zijn voorstelling over een continent waar zo veel fout loopt ook veel fout te laten lopen? En wat is daar dan precies de meerwaarde van?

Bent u klaar voor een pijnlijke opsomming van de al dan niet bedoelde fouten? Het publiek wordt bij aanvang van het stuk in twee kampen verdeeld maar daar wordt verder niets meer mee gedaan (enkel op het einde wordt hierop teruggekomen). Onbedoelde fout. De breakdance-act wordt via een schimmenspel getoond wat op zich een geweldig idee is ware het niet dat de performers met veel te weinig behendigheid de poppetjes – gemaakt door poppenmaker Paul Contryn – hanteren (ze gaan soms zelfs voor de lamp staan). Onbedoelde fout. Ook het spel met een handpop gaat helemaal de mist in omdat de acteur voortdurend de aandacht van zijn pop afsnoept. Wellicht onbedoelde fout. Tijdens emotionele scènes wordt de dictie van enkele acteurs onverstaanbaar. Onbedoelde fout. Over de door een rinkelende GSM verbrodde monoloog (bedoelde fout?) hadden we het al… Wat een rommeltje.

Nochtans is de inzet van dit stuk enkel maar relevant. De acteurs spelen schrijnende getuigenissen van onder meer jonge moeders en jonge mannen. Hun verhalen schilderen een donker beeld van een van de kleurrijkste continenten en hakken erin zoals de hakbijl die Ocloo hanteert tijdens de ‘foute mopjes’-scène. Het combineren van muziek, figurentheater en projectie boeit eveneens, ook al is die combinatie te oppervlakkig uitgewerkt. En dat het zogeheten benefiet op een sisser uitdraait omdat de pijn van de performers over wat gebeurt met onze zwarte medemens (hier en in Afrika) te heftig is, is werkelijk een prachtige vondst. Maar dat deze vreemd geregisseerde voorstelling vakkundig ondergraven wordt door performers die hun alertheid en scherpte in de coulissen laten liggen, dat doet een mens vloeken.

Els Van Steenberghe