Als Mata-Hari zingt, vergeet je dat ze een staatsgevaarlijke spionne was

© Koen Broos
Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Claron McFadden, Claire Chevallier en Josse De Pauw hebben weinig meer dan een piano, enkele hoeden en een gaasdoek nodig om Mata-Hari tot leven te wekken onder de vleugels van Muziektheater Transparant.

The Play = Façcade: de wereld van Mata-Hari

Gezelschap = Muziektheater Transparant

In een zin = Een met verve en spelplezier gespeeld en gezongen muzikaal portret van Mata-Hari. De houterige regie zorgt jammer genoeg voor ruis.

Hoogtepunt = Een frivole scène tussen McFadden en De Pauw, gezongen en gedanst op de tonen van Erik Satie’sChez le docteur.

Quote = ‘Mijn lijk is zacht als een handschoen’ (Uit Camille Saint-Saëns Tristesse, met een liedtekst van Ferdinand Lemaire)

Meer info: www.transparant.be

Het liefst zou je de smoel van de stoethaspel die je bedroog of beloog vertimmeren. Maar moediger, doortastender én veel slimmer is de bedrieger of leugenaar op een succulente wijze een koekje van eigen deeg serveren. Daarin blonk Mata-Hari alias Margaretha Geertruida Zelle (1876 – 1917) uit. De Nederlandse femme fatale zal op 15 oktober 2017 een eeuw overleden zijn. Mede om die reden maken sopraan Claron McFadden en pianist Claire Chevallier dit muziektheaterportret van Mata-Hari.

De dames riepen daarbij de hulp in van theatermaker Josse De Pauw. Hij speelt geen live rol maar is op het gaasdoek, als filmische verschijning, prominent aanwezig. De Pauw vertolkt Léon Bizard, de dokter die Mata-Hari tijdens haar laatste levensjaren in de vrouwengevangenis van Saint-Lazare in Parijs bijstond, tot de dag van haar executie aldaar. Mata-Hari werd beschuldigd van spionage tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Naast spioneren muntte ze vooral uit in mannen – officieren, bij voorkeur – rond haar welgevormde vingers draaien. Waarom? Zij bedroog en beloog hen misschien wel omdat ze ooit, toen ze nog de kuise echtgenote Margaretha Zelle was, zelf bedrogen en belogen werd door haar man, die later ook de scheiding aanvroeg.

Dat bleek het signaal voor Margaretha om Mata-Hari (‘Oog van de Dageraad, in het Maleis) te worden en naar Parijs te verkassen. Daar verdiende ze geld als exotische (en erotische) danseres, schildermodel, circusartieste én prostituee. Van dan af bedroog en beloof ze mannen en verschafte hen seksueel genot.

Aan de hand van originele brieven en memoires wordt Mata-Hari’s leven met veel schwung verteld u0026#xE9;n bezongen.

Aan de hand van originele brieven en memoires wordt Mata-Hari’s leven met veel schwung verteld én bezongen. Chevallier selecteerde pianoliederen van generatiegenoten (zoals Erik Satie en Maurice Ravel) en bewonderaars (zoals Jules Massenet) van Mata-Hari, McFadden vertolkt haar.

Chevallier begeleidt McFadden vanachter haar vleugel met warme, vloeiende en zachte tonen. Haar pianospel is soepel en niet té expressief. Daardoor leent haar muziek zich uitstekend als begeleidend klankenspel bij de expressieve, dynamische en kleurrijke sopraan van McFadden. Zij zingt in het Frans, Duits en Engels. Warm, koel, frank of net heel ingetogen. Ze vertolkt gracieus alle vrouwen die Mata-Hari was.

De muziek verklankt de verschillende levensstadia van Mata Hari, Josse De Pauws personage loodst je van de ene naar de andere levensfase. En passant waagt De Pauw zich aan een guitig dansje en kruipt zelfs even in de huid van de femme fatale. Reken maar dat hij ermee wegkomt! Wat minder overtuigt, is de montage van de verschillende scènes.

En passant waagt De Pauw zich aan een guitig dansje en kruipt zelfs even in de huid van de femme fatale. Reken maar dat hij ermee wegkomt!

Zo kwaliteitsvol en inventief de muziek is, zo stroef is de regie van Jean Larcornerie. De zangeres en de pianiste proberen dapper maar je ziet hen regie-aanwijzingen uitvoeren – soms moet Chevallier zelfs, tussen het pianospelen door, een zinnetje zeggen – eerder dan overtuigend spelen.

Deze dames zijn op hun best achter hun piano (wat Chevallier betreft) en met hun stem (McFadden). Daarop inzetten had voldoende geweest. Door ook in te zetten op speels ruimtegebruik en houterig acteerwerk zorgt regisseur en scenograaf Lacornerie voor weinig meer dan ruis tussen de gezangen en de doorleefde interventies van De Pauw.

Desondanks krijg je een intrigerende blik achter de façade van deze succulente bedriegster. Zij bedroog en loog om te overleven, niet om kwaad te doen. Mata-Hari bedroog uit honger naar liefde. En dat levert met liefde gebracht, zinderend muziektheater op.

Smaakmaker: TED talk van Claron McFadden:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content