Coely en SX mochten eerder deze week het vliegtuig naar South by Southwest niet op, het Texaanse showcasefestival waar ze allebei zouden optreden. Minister van Cultuur Sven Gatz meende dat ze een werkvisum hadden moeten aanvragen, maar volgens de managers van beide acts liet SXSW zelf weten dat zo’n visum niet nodig is.
‘Na maanden dromen, plannen en sparen was ik klaar om mijn debuutplaat te presenteren op South by Southwest.’ Zo begint Coely het statement op haar Facebookpagina, waarin ze meedeelt geweigerd te zijn op een vliegtuig van Kopenhagen naar het Texaanse Austin, waar South by Southwest (SXSW) plaatsvindt. Coely had nochtans een geldig paspoort en alle andere nodige documenten, geeft ze zelf aan.
Coely: ‘Harde pil om te slikken’
De rest van Coely’s crew mocht wél het vliegtuig op. Zij probeerden nog een en ander aan de vechten via de Amerikaanse ambassade in Washington, maar dat mocht niet baten. ‘Het is een harde pil om te slikken, maar ik zal volharden en dit maakt me enkel sterker!’ is ze strijdbaar. Coely was er op uitnodiging van Pukkelpop en de muziekblog Disco Naïveté, die samen een showcase organiseren.
SX: ‘Dit is een raadsel voor ons’
Ook een andere Belgische band, SX, zette een gelijkaardige boodschap op haar Facebookpagina. ‘Maandag waren onze papieren volledig oké. Woensdagochtend werden we weer naar huis gestuurd.’ Benjamin Desmet van de band vertelt dat de leden niet konden inchecken op hun vlucht in Parijs omdat hun status gewijzigd was. Hoe dat komt, kon noch hij, noch het luchthavenpersoneel verklaren. ‘We hebben alle regels gevolgd, van begin tot eind. Dit is echt een raadsel voor ons.’
Al meerdere niet-Amerikaanse bands die zouden optreden op het festival meldden dat ze niet naar de Verenigde Staten mochten afreizen, ondanks dat ze over geldige visa beschikken. Sommige artiesten zouden zelfs vastgehouden, urenlang ondervraagd en het land uitgezet zijn.
Sven Gatz: ‘Ze hadden een werkvergunning nodig’
‘Ze hadden een klassiek toeristenvisum (ESTA) en hadden een werkvergunning nodig’, verklaarde cultuurminister Sven Gatz donderdag. ‘De verwarring komt er door het feit dat ze er optreden op een showcasefestival en dus niet vergoed worden, maar ook dan blijkt dus een werkvergunning nodig’, aldus nog Gatz.
De weigering staat volgens Gatz los van de politieke realiteit in de VS en de verstrenging van de voorwaarden om het land in te komen. ‘Wat de sector wel ervaart, is dat deze voorwaarden de afgelopen jaren stelselmatig verstrengd, aangepast, complexer en duurder werden. Er heerst bovendien veel onduidelijkheid over wat nu wel of niet moet’, zegt de Vlaamse minister.
Volgens Gatz zijn de procedures om naar de VS te reizen daardoor, zeker ook voor groepen en kunstenaars, bijzonder complex geworden. ‘Ze bemoeilijken het vrij verkeer van kunstenaars en artiesten, en dus van cultuur.’ De minister heeft die bezorgdheid overgemaakt in een brief aan de Amerikaanse ambassade en aan de bevoegde ministers voor Buitenlandse Zaken, Didier Reynders en Geert Bourgeois.
Manager SX: ‘Ik kén iets van werkvisa: als er één nodig was, had ik er één aangevraagd’
Intussen hebben ook de managers van Coely en SX zich over de zaak uitgesproken. ‘Er wordt geschreven dat het onze eigen schuld is dat Coely hier niet is, omdat we zogezegd de verkeerde visa hebben aangevraagd’, zei Filip Korte, samen met Niels Van Malderen de manager van Coely, aan De Morgen. ‘Maar we hebben allemaal dezelfde procedure doorlopen, en de rest van haar band zit hier wél. Ook het visum van Coely was eerst goedgekeurd, tot we in Kopenhagen op het vliegtuig naar de VS wilden stappen. Daar kreeg ze te horen dat ze niet mee aan boord mocht.’
Korte en Van Malderen verklaarden geen werkvisum voor Coely te hebben aangevraagd omdat SXSW zelf aan de artiesten laat weten dat zo’n visum niet nodig is, ‘aangezien het om een culturele uitwisseling gaat waarvoor ze niet betaald worden.’ Zolang ze niet buiten het officiële programma optreden, zou een ESTA-visum volstaan.
‘Wij vragen jaarlijks wereldwijd meer dan driehonderd werkvisa aan voor groepen’, klonk het bij SX-manager Hans Ascrawat. ‘Ik kén daar iets van, en ik ga ook niet twijfelen om er één aan te vragen, als ik weet dat het nodig is. Dat is onze job’, zei hij aan De Morgen.
Ophef
Eerder ontstond er al ophef over het festival omdat het standaardcontract voor groepen van buiten de VS stelde dat zij overgedragen zouden worden aan de immigratiedienst als ze iets zouden doen dat het festival zou schaden. Het festival excuseerde zich voor die formulering en paste de contracten nog aan, maar de commotie zou dus slechts een voorbode zijn van de immigratieproblemen waarmee het festival te maken zou krijgen. Behalve SX en Coely zijn er al zeker vier geprogrammeerde bands die hebben gemeld hun optreden niet te zullen halen.
Immigratieadvocaat Johathan Ginsburg van SXSW liet weten niet akkoord te gaan met het optreden van de Amerikaanse douane. ‘De wet zegt dat buitenlanders de VS met een ESTA mogen binnenkomen om zaken te doen, zolang ze maar geen diensten verlenen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft entertainmentacts onder die wet altijd toegestaan om naar de VS te reizen voor een showcase, en we willen erop toezien dat dat mogelijk blijft. We hopen dat er genoeg douaniers zijn die respect en begrip tonen voor het showcaseprincipe.’
(JVL/EK/MI)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier