Het verhaal achter het hemelse shot uit de Britse komedie A Matter of Life and Death

Scènes die op uw netvlies gebrand staan. Deze week: het hemelgerecht uit A Matter of Life and Death (1946).

Het shot

De man in het vliegeniersplunje onder aan de trap is dezelfde als degene die, door een doktersrug aan het oog onttrokken, op de voorgrond een hersenoperatie ondergaat. Hij kijkt op naar de vrouw in het midden van het beeld, die net zijn plaats heeft ingenomen op de stairway to heaven, als ultieme bewijs van haar liefde. De man achter haar is God, die als rechter moet beslissen of de vliegenier mag blijven leven of niet. Hij heeft precies hetzelfde gezicht als de chirurg die de operatie uitvoert, maar ook dat kunt u op dit beeld niet zien. Het geschifte idee van A Matter of Life and Death, waarin een Britse vliegenier (David Niven) beroep aantekent tegen zijn eigen dood omdat hij verliefd is geworden, komt uit de koker van Emeric Pressburger. Deze oogstrelende dubbele compositie was getekend Michael Powell.

Het ontstaan

Michael Powell en Emeric Pressburger zijn als The Archers (hun productiemaatschappij) samen verantwoordelijk voor Britse klassiekers als The Life and Death of Colonel Blimp, I Know Where I’m Going, Black Narcissus en deze A Matter of Life and Death, die in Amerika de titel Stairway to Heaven meekreeg.

Hoewel officieel allemaal ‘written, produced and directed’ door Powell en Pressburger, was Pressburger doorgaans de man van het woord, terwijl het oog van Powell er onverwoestbare, in de prachtigste technicolor gedraaide kunststukjes van maakte. Zijn visuele flair moest niet onderdoen voor die van Britse grootmeesters als David Lean en Alfred Hitchcock, en de bruisende esprit van The Archers overklaste moeiteloos die van de Ealing Studios, waar in hetzelfde tijdsgewricht nochtans fantastische komedies als Hue and Cry, The Lavender Hill Mob en The Ladykillers van de band rolden. Toen Powell in 1960 – zonder Pressburger – de aardedonkere, voyeuristische thriller Peeping Tom draaide, werd die door de kritiek dan ook tot op de grond afgebrand. De flegmatieke Brit donderde loodrecht uit de hemel naar beneden.

De hommages

Zowel Daniel Radcliffe als J.K. Rowling – Harry Potter en zijn moeder – heeft aangegeven dat A Matter of Life and Death hen heel dierbaar was, en een bron van inspiratie voor de beroemde kleine tovenaar. De allergrootste Michael Powell-fan is evenwel Martin Scorsese. Hij viel op zijn negende als een blok voor The Red Shoes, misschien wel de oogstrelendste Powell & Pressburger-film, en gaf de gevallen regisseur in de jaren tachtig de status terug die hij vandaag nog steeds geniet. Hij bezorgde zijn held daarbovenop nog een laatste liefde, toen hij hem voorstelde aan zijn vaste monteur Thelma Schoonmaker. De twee waren gehuwd van 1984 tot aan zijn dood in 1990.