Nozizwe Dube

‘Het is niet omdat Black Panther er is, dat het debat rond diversiteit in de media stopt’

Nozizwe Dube Voormalig voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad. Ze schrijft dit stuk in eigen naam.

Nozizwe Dube, voormalig voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad en Young European of the Year 2017, kijkt uit naar Black Panther in première, een superheldenfilm met vooral zwarte acteurs. Maar ze heeft ook bedenkingen: ‘Nog steeds krijgen zwarte regisseurs vaak te horen dat onze verhalen niet verkopen.’

‘Ik doe dit aan om naar Black Panther te gaan kijken in de cinema. Wat doen jullie aan?’ vroeg een twitteraar onlangs. Hij voegde een foto van hem toe in zijn hemd uit kente-stof, kleurrijk en met ferme geometrische vormen. Als reactie stelden zwarte tweeps overal ter wereld hun traditionele kledij tentoon. Een Afro-Amerikaanse vrouw met Zuid-Afrikaanse roots antwoordde met een foto van haar traditionele Ndebele-kledij: grote halskettingen met kleurrijke kralen versierden haar hals en voorhoofd.

Kortom, de zwarte gemeenschap kijkt uit naar Black Panther, ook ik. Dat een scifi-film met voornamelijk zwarte acteurs in een fictief Afrikaanse land een grote hype teweegbrengt, stond al langer in de sterren geschreven. Ook ik heb een honger naar verhalen waarin zwarte mensen de hoofdrol spelen en Afrika door een niet-Westerse bril wordt bekeken.

‘Het is niet omdat Black Panther er is, dat het debat rond diversiteit in de media stopt’

‘Nog te vaak zien we Afrika in het Westen afgebeeld door foto’s die armoede tentoonstellen of door de reportages van Afrikaanse landschappen en natuur op National Geographic’, zei Lupita Nyong’o, die Nakia speelt in de film. Counter narratives, verhalen die een ander perspectief tonen, ontbreken vaak of krijgen geen platform. Maar Ryan Coogler, de regisseur van Black Panther, laat ons toe om in te beelden hoe Afrika had kunnen zijn zonder de uitbuiting van de kolonisatie door het fictieve Afrikaanse land Wakanda tot leven te wekken.

De afrofuturisme gemengd met een combinatie van verschillende culturen toont het respect naar de authentieke Afrikaanse culturen op het continent zelf. Black Panther wil duidelijk laten zien dat traditie en technologie samen kunnen gaan. Het ene hoeft niet ten koste te gaan van het andere.

In Black Panther zijn de vrouwelijke personages de strijders die het rijk beschermen. Donkere zwarte vrouwen zijn in Wakanda de ingenieurs, politici en adviseurs. Dat beeld is belangrijk voor donkere zwarte vrouwen, die moeten strijden tegen colourism in de zwarte gemeenschap. Colourism, oftewel discriminatie gebaseerd op de negatieve stereotypen gelinkt aan de donkere tint van de huid, is een hardnekkig onderdrukkingsmiddel voor veel donkere zwarte vrouwen overal ter wereld.

Hoe lichter je huid, hoe groter jouw kansen in het leven, geldt nog op veel plaatsen, en dat heeft verregaande effecten. In Hollywood maken donkere zwarte vrouwen minder kans om een baan te krijgen. Ook op het Afrikaanse continent worden donkere zwarte vrouwen in hun eigen gemeenschappen gediscrimineerd. In verschillende zwart-Afrikaanse landen viert de huidbleekmiddelindustrie hoogdagen. Daarom is Black Panther belangrijk voor donkere zwarte vrouwen die nog leren om van zichzelf te houden, van hun donkere huid en hun kroeshaar.

De cast van Black Panther. Hoe vaak zag u al een affiche van een blockbuster waarop slechts twee acteurs blank zijn, en ze dan ook nog piepklein in een hoekje staan?
De cast van Black Panther. Hoe vaak zag u al een affiche van een blockbuster waarop slechts twee acteurs blank zijn, en ze dan ook nog piepklein in een hoekje staan?© .

Het is niet al goud wat blinkt in Wakanda. Black Panther mengt verschillende Afrikaanse culturen door elkaar, en dat kan positief zijn ,maar het voedt ook de westerse kijk op Afrika als één continent, zonder te nuanceren waar welke cultuur vandaan komt uit de talrijke landen op het continent.

Verder is het ook opmerkelijk dat het vooral een Afro-Amerikaans product is met zo goed als geen directe samenwerking met zwart-Afrikaanse acteurs, filmdirecteurs of zangers op het continent zelf. Ik zie dit als een gemiste kans om de dialoog tussen zwarte mensen in de diaspora en zwart-Afrikanen op het continent zelf te beginnen. Nog te vaak romantiseren zwarten in de diaspora het Afrikaanse continent, zonder het gesprek over hun roots aan te gaan met mensen op het continent zelf.

In verschillende zwart-Afrikaanse landen viert de huidbleekmiddelindustrie hoogdagen. Daarom is Black Panther belangrijk voor donkere zwarte vrouwen die nog leren om van zichzelf te houden.

Mijn enthousiasme voor Black Panther is groot, maar ik blijf me bewust van het grotere plaatje en de moeilijkheden die zwarte acteurs, directeurs en bij uitbreiding zwarte mensen ervaren in het dagdagelijkse leven. Het is niet omdat Black Panther er nu is, dat het debat rond diversiteit in de media helemaal voorbij is. Nog steeds krijgen zwarte regisseurs vaak te horen dat onze verhalen niet verkopen. Net daarom krijgen jonge filmmakers in hun eigen gemeenschap te horen dat ze beter niet in de filmwereld beginnen, omdat er voor hen geen toekomst is. De bedrijven die de grote beslissingen nemen, zijn nog steeds niet divers.

Pas wanneer er ook zwarte mensen in de raad van besturen en directiekamers van de filmmaatschappijen en andere grote bedrijven zetelen, kunnen we spreken van geslaagde diversiteit. We zijn er nog niet, maar de symbolische representatieve impact van Black Panther voor zwarte mensen in alle hoeken van de wereld is niet weg te vegen, en die ga ik woensdag vieren.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content